Ağız ve diş sağlığı alanında en sık karşılaşılan sağlık problemlerinden bir tanesi ağızda oluşan yara ve aftlardır. Konuşma, yutkunma ve çiğneme gibi hareketler esnasında zorluğa neden olan ağız yaraları, gündelik yaşamı olumsuz etkiler. Ağız içi yaralar bazen birkaç gün içerisinde kendiliğinden iyileşen küçük çizikler şeklinde olabilirken bazı durumlarda iltihaplanarak aft adı verilen ağrılı yaralara dönüşebilir. Tedavilerinde genellikle doğal yöntemler, gargaralar ve bazı durumlarda da antibiyotiklerden yararlanılabilir. Ağız yaralarının tedavisinde öncelikle yaraların oluşum sebebinin iyi araştırılması gerekir. Ağız yarası sorunu eğer kişide sürekli olarak tekrarlayan bir durum ise önemli hastalıkların belirtisi olarak ortaya çıkıyor olabileceği ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle ağız içinde yara ve aft problemi olan bireyler mutlaka diş hekimi kontrolünden geçmeli, eğer bu durum tedavilere rağmen düzenli olarak tekrar ediyorsa vücutta olası farklı hastalıklara yönelik gerekli araştırmalar yapılmalıdır.
Ağız yarası nedir?
Ağız yarası; ağız ve yanakların iç kısmı, diş etleri, dil ve dil altı ile damak bölgelerinde ortaya çıkan mukozal hasarlara verilen isimdir. Bu yaraların iltihaplı bir görünüm aldığı ve şişliğe neden olduğu durumlardaki haline ise aft adı verilir. Ağız içinde oluşan yaralar uçuk gibi virüslere bağlı olarak ortaya çıkan yaralar olabileceği gibi bakteriyel enfeksiyonlar ve sert besinlerin tüketilmesine bağlı olarak ağız içinin hasar görmesi nedenleriyle ortaya çıkabilir. Çok yaygın görülen bir sağlık problemi olup genellikle birkaç gün içerisinde kendiliğinden iyileşen basit tablolardır. Durumun ciddi olup olmadığını anlamak oldukça kolaydır. Eğer ağız yaraları sürekli olarak tekrarlıyorsa veya birkaç gün içerisinde iyileşmeyip büyümeye ve kötüleşmeye devam ediyorsa, altında yatan farklı bir hastalık olması ihtimali oldukça yüksektir. Bu nedenle yaraya yönelik tedavi uygulanırken aynı zamanda farklı bir hastalık olup olmadığı da araştırılmalıdır. Bebeklerde ve çocuklarda yetersiz ağız bakımı veya besin tüketimi esnasında ağız içine verilen hasarlar nedeniyle ağız içi yaraları daha sık olarak gözlenir. Yapılan araştırmalar sonucunda ağız yaralarının kadınlarda görülme sıklığının erkeklere oranla daha yüksek olduğu da tespit edilmiştir.
Ağız yarası belirtileri nelerdir?
Ağız yaraları, 1-2 gün içerisinde ortaya çıkan, hızlı bir şekilde gelişen ve genellikle birkaç gün içerisinde iyileşen yaralar şeklinde görülür. Bu süreçte görülen belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
- Ağız içinde kızarık görünümdeki yaralar
- Yara bölgesinde iltihaplanma
- Yara bölgesinde şişkinlik, ağrı ve hassasiyet
- Yara bölgesindeki ağrı ve batma hissi nedeniyle konuşma ve çiğnemede güçlük
- Diş fırçalama esnasında acı hissi
- İştah azalması
- Boğaz ağrısı
- Ateş
Ağız yarası teşhisi nasıl konulur?
Ağız yaraları, yaranın ağzın arka bölgelerinde olmaması durumunda kişi tarafından gözle kolaylıkla teşhis edilebilir. Bunun için hastanın bir ayna karşısında ağrı hissettiği bölgeyi incelemesi yeterlidir. Yaranın damak veya boğaza yakın bölgelerde oluşması durumunda ise bu yaralar diş hekimlerinin kullandıkları aparatlar yardımıyla kolaylıkla görülebilir. Birkaç gün içerisinde iyileşmeyen, normalin üzerinde acı ve ağrıya neden olan, kanama ve ateşlenmeye sebebiyet veren ağız yaralarında vakit kaybedilmeksizin diş hekimine başvurulmalıdır. Diş hekimi tarafından yapılacak olan muayene esnasında yaranın boyutu ve tercih edilmesi gereken tedavi yöntemi belirlenir ve yaranın oluşum nedeni araştırılır. Enfeksiyon durumunda gerekli görüldüğü takdirde ağız içinden kültür alınarak laboratuvar incelemeleri yapılır ve enfeksiyona neden olan mikrobiyolojik etken belirlenir ve antibiyotik veya antiviral tedavisine başlanır.